Holenderskie wiatraki – ciekawostki

Który z europejskich krajów przychodzi nam na myśl, gdy wyobrazimy sobie wiatrak? Holandia! Konstrukcja ta jest jednym z symboli Królestwa Niderlandów, a poza wyglądem imponuje także jej historia. W tym artykule opisujemy liczne ciekawostki dotyczące holenderskich wiatraków, o których prawdopodobnie nie miałeś dotychczas pojęcia. Zapraszamy do lektury!

Wiatraki holenderskie i ich historia

Holenderskie wiatraki to budynki, których historia sięga jeszcze czasów średniowiecznych. Pierwsze prototypy wiatraków wieżyczkową z ruchomą częścią dachową powstały w około XIV wieku, a ich konstrukcję udoskonalono w północnej Holandii. Ich finalna forma została opracowana przez młynarza i inżyniera Jana Leeghwatera, a w 1750 r. udoskonalona przez Andrew Meikle’a, który umieścił wiatraczek po stronie przeciwległej do skrzydeł wiatraka. Wiatraki holenderskie ze względu na swoją skuteczność oraz zaawansowaną konstrukcję, która pozwalała łatwo dostosować śmigła wiatraka do kierunku wiatru, szybko zyskały uznanie w całej Europie. Co ciekawe, w XVIII w. również nie brakowało ich w krajobrazie zachodniej Polski.

Najstarszy wiatrak, który zachował swój dobry wygląd, podziwiać można dzięki wybraniu się samochodem czy busem do Holandii w okolice miejscowości Ede. Wiatrak ten nosi nazwę Doesburgermolen i jest to konstrukcja, która pochodzi aż z 1568 roku.

Jakie funkcje pełniły czy pełnią wiatraki w Holandii?

Holenderskie wiatraki dzielono na wiatraki przemysłowe oraz melioracyjne. Wiatraki przemysłowe to konstrukcje, które stosowano w celu usprawnienia pewnych procesów, takich jak przykładowo działanie tartaku. Obecnie raczej nie stosuje się ich w tym celu, ponieważ Holendrzy dysponują już znacznie bardziej zaawansowanymi rozwiązaniami technologicznymi.

Powodem, dla którego wiatraki stały się tak popularne w Holandii, jest jednak przeznaczenie wiatraków typu melioracyjnego. Holandia była krajem, którego powierzchnię pokrywały liczne jeziora. Aby Holendrzy mogli zamieszkać na tych terenach, potrzebne było rozwiązanie, które umożliwiałoby osuszenie terenu oraz utrzymanie poziomu wody na bezpiecznym poziomie. Dostarczyły go właśnie wiatraki, które stały się bardzo ważnym elementem gospodarki wodnej. Obecnie wiatraki nie są już tak znaczącą częścią holenderskiego przemysłu, lecz stały się ciekawą atrakcją turystyczną dla przyjezdnych, którą można zachwycać się, jeśli tylko udamy się przykładowo busem do Holandii. Zachodniopomorskie to jeden z polskich rejonów, w którym nie znajdziemy wiatraków. W związku z tym wielu mieszkańców tego regionu podziwia pomysłowość Holendrów, jeżdżąc do tego kraju busami.

Pełna tajemnic Holandia – wiatraki, które mówią

Niezwykle ciekawy jest fakt, że pozycja, w której ułożone są skrzydła wiatraka, może powiedzieć nam coś na temat tego, co działo się obecnie w życiu młynarza, który opiekował się danym wiatrakiem. Niegdyś poszczególne pozycje skrzydeł wiązały się z ukrytymi przekazami, które chciały zasygnalizować przykładowo osoby, które były zmuszone przebywać w ukryciu. Możemy wyróżnić 4 podstawowe pozycje, w jakich ułożone mogą być skrzydła wiatraka – są to pozycje krótszego oraz dłuższego spoczynku, a także pozycja świąteczna czy żałobna. To wszystko możemy ujrzeć na własne oczy, udając się w podróż samolotem, autem czy busem do Holandii. Wielkopolska to polski region, z którego nie jest zbyt daleko do zachodniej granicy, w związku z czym jej mieszkańcy często obierają Holandię jako kierunek turystyczny.

Wiatraki stały się tak charakterystycznym elementem holenderskiego krajobrazu, że bardzo często mowa o nich także w przysłowiach, które powtarzają Holendrzy. Przykładowo o osobach, które „nie grzeszą rozumem”, w Holandii bardzo często mówi się, że „uderzyło je w głowę skrzydło wiatraka”.

Wiatraki w Holandii. Gdzie szukać najpiękniejszych z nich?

Wiatraki, które obecnie znaleźć można w Holandii, to elementy kultury, które objęto ochroną prawną. W większości przypadków są to konstrukcje, które podziwiać mogą turyści. Wybierając się w podróż busem Szczecin-Holandia w celu zwiedzenia najpiękniejszych z nich, warto wybrać się do prowincji Holland-Zuid, a dokładniej do miejscowości Kinderdijk, gdzie znajduje się park wiatraków holenderskich. Znajdujące się tam wiatraki wraz z pozostałymi okolicznymi elementami gospodarki wodnej już od 1997 roku stanowią część listy światowego dziedzictwa UNESCO. Najbardziej imponujące pod względem wymiarów wiatraki znaleźć można z kolei w miejscowości Schiedam.

Zarówno wiatraki, jak i pozostałe elementy holenderskiej tradycji są na nasze wyciągnięcie ręki, jeśli tylko zdecydujemy się wyruszyć w podróż – samolotem, autem czy busem do Holandii. Lubuskie, wielkopolskie czy dolnośląskie to polskie województwa, z których komfortowo dojechać można tam nawet drogą lądową – pamiętajmy, że podróże bogacą, i korzystajmy z tego!